Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Αναρτήσεις

Προβολή αναρτήσεων από Νοέμβριος, 2022

Στυλιανός

Συνδιαλλάσσομαι. Ψιλοζόρικη λέξη. Ότι διαλλάσσομαι, συναλλάσσομαι, νταλαβερίζομαι. Αυτό θα πει. Ότι έχω ντάρε ε αβέρε με κάποιον, ή κάτι. Ότι έχω δούναι και λαβείν. Πάρε και δώσε. Συνδιαλλάσσομαι με τους άλλους ανθρώπους. Με το κράτος, με την εφορία. Και μάλιστα συνεννοούμαι κι όλας – εκεί είναι που χρησιμοποιώ τη λέξη: στο αλισιβερίσι. Εντάξει, χρωστάω χίλια, να μη σου δώσω τώρα δα εννιακόσια ζεστούλια ζεστούλια χριστιανέ μου πόχω στο παντελόνι να κλείσουμε; Άντε, καλά, λέει αυτός. Ωχ, μου λείπει κι ένα πενηντάρικο, λες εσύ. Έλα μωρέ, τι ψυχή έχει, πάρτα, οχτακόσια πενήντα, πού να τρέχουμε τώρα, θα ξοδευτούν στο δρόμο! Πάρτα που σου λέω! Και με τον μπακάλη και τον μανάβη, και με τη γυναίκα και τον γιό. – Σβήσ’ το φως. – Τώρα. – Τώρα να το σβήσεις. – Ε, τώρα λέω. – Τώρα λέω κι εγώ. – Ώχου. Πάει αυτός στη μάνα του. Έρχεται αυτή. – Το καταπιέζεις το παιδί. – Ρε δε μπάτε να πνιγείτε, σβήστο, σε παίρνει και σε σηκώνει. Είναι αυτή που σ’ έχει βάλει στη μπρίζα. Πες του, κάθεται όλη νύχτα με ...

Προτάσσω

Προτάσσω. Τάσσω προ, θέτω προ. Βάζω (κάτι) μπροστά (από κάτι άλλο). Και προτάττω. Προτάξαντες σφων αυτών Αστύμαχον – βάλαν μπρος τον Αστύμαχο, μας λέει ο Θουκυδίδης για τους Πλαταιείς (3,52). Τον διόρισαν δηλαδή να μιλήσει αυτός γι’ αυτούς. Προετάξαντο μὲν τῆς ἑαυτῶν φάλαγγος οἱ Λακεδαιμόνιοι τοὺς ἱππέας – έβαλαν μπροστά από τη φάλαγγά τους τούς ιππείς οι Λακεδαιμόνιοι, γράφει ο Ξενοφών (Ελληνικά, 6.4.10). Ἄναξ προτάσσου, επιτάσσουν οι Ικέτιδες (835). Μπες μπροστά, βασιλιά. Βοήθα, άνακτα. Και πρόταγμα. Στρατιωτικός όρος. Ἐφ’ οὗ καὶ τῶν καταφράκτων ἐν προτάγματι τὸ πλεῖστον ἦν, γράφει ο Πλούταρχος για τον Λούκουλλο και τους φοβερούς Μιθριδατικούς του (27,6). Εκεί όπου βρίσκονταν και οι περισσότεροι από τους κατάφρακτους ώς πρόταγμα. Σαν εμπροσθοφυλακή. Απ’ όπου μας βγήκε και το πρόταγμα και το αμολάμε και στην πολιτική – τι προτάγματα βάζει ο τάδε και τι ο δείνα. Κι αναλόγως πάμε και ψηφίζουμε και μετά τούς χαιρόμαστε. Και στις πολιτικές αναλύσεις τα χώνουμε – τα προτάγματα του Φιλελευθ...

Πολυτεχνείο

Εδώ Πολυτεχνείο. Εδώ Πολυτεχνείο. Σας μιλά ο ραδιοσταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών. Των ελεύθερων αγωνιζόμενων ελλήνων. Άκου αγωνιζόμενων! Αγωνιζομένων είναι το σωστό. Με καταβίβαση του τόνου. Εντάξει. Είπαμε, δημοτική μιλάμε. Ποιος έχει αντίρρηση. Αλλά αυτό δεν ήταν δημοτική. Ήταν αγριότητα. Τσαμπουκάς. Πρόκληση. Έχεις ακούσει κανέναν χριστιανό να λέει των αγωνιζόμενων; Εσένα πού σου ήρθε να το πεις; Ήταν δηλαδή για καλό τώρα αυτό; Έπρεπε να το πάρουμε για καλό; Και πώς ραδιοσταθμός; Εδώ μόλις έκανες να φκιάσεις ραδιοσταθμό, πλακώναν οι μπάτσοι με τα ραδιογωνιόμετρα και στον κλείναν. Και σε σπάζαν και στο ξύλο. Αλλά θα μου πεις, αυτοί τώρα ήταν κλειδωμένοι μέσα στο Πολυτεχνείο – όλα πια είχαν γίνει φανερά. Εδώ είναι ο σταθμός, κύριοι. Μπείτε να τον κλείσετε! Πω πω! Αυτό θα πει τσαγανό! Να φκιάνεις ραδιοσταθμό και να λες, μπάτε βρείτε τον, άμα σας βαστάει! Άκου ρε φίλε! Και να τους προκαλείς – τότε οι μπάτσοι δεν ήταν γκιουζέλ και μοντελάκια, μη μου άπτου – φοράγαν εκείνο το...

Σφιγξ

Περὶ τῆς Καδμείας Σφιγγὸς – λένε ότι ὡς θηρίον ἐγένετο. Σώμα σκύλου είχε, και κεφάλι και πρόσωπο κοπέλας, φτερά πετούμενου και φωνή ανθρώπου. Κι είχε κάτσει στο Φίκιον Όρος κι έλεγε το αίνιγμά της στους πολίτες. Κι όποιον έπιανε να μην μπορεί να το λύσει, τοῦτον ἀνῄρει. Τον χαλνούσε. Έτσι γράφει ο Παλαίφατος. Πραγματικό πρόσωπο αυτός, υποτίθεται. Μαθητής τού Αριστοτέλη – κι αυτό υποτίθεται. Στο «Περὶ ἀπίστων (ἱστοριῶν)». Περί απιστεύτων, δηλαδή – έτσι θα τις λέγαμε σήμερα. Incredibilia. Έκατσε και τα συμμάζεψε αυτός ο —υποτιθέμενος— Παλαίφατος, τα μυθολογικά. Πενήντα δύο ιστορίες. Αλλά δεν αρκέστηκε στη συλλογή. Τα πλάκωσε κι όλας στην εξήγηση. Όλα τα πάντα, τρομάρα του. Ότι επρόκειτο για ιστορίες φυσιολογικές, κι ήταν η φαντασία των ανθρώπων που τις έκανε μύθους. Ότι δεν έγινε, ας πούμε, αρκούδα η Καλλιστώ. Όχι. Την έφαγε η αρκούδα την Καλλιστώ, και τότε οι άνθρωποι είδαν την αρκούδα, και νόμισαν ότι ήταν η Καλλιστώ μεταμορφωμένη. Κι έτσι βγήκε ο μύθος. Ναι. Τέτοια έγραφε ο Παλαίφατος...

Άγγελος

Λογοθέτης. Κυκλοφορεί μεταξύ μας σήμερα το επώνυμο. Σαν Γιώργος, Ευάγγελος, ξέρω ’γω – να, σαν ηθοποιός, ο Ηλίας μας. Λογοθέτης. Από το θέτω και λόγος. Λογοθεσία. Το θέτειν τον λόγον. Το συντάσσειν τον λόγον. Το νομοθετείν. Αλλά προηγουμένως το εξετάζειν και εξακριβώνειν λογαριασμόν. Γιατί λογοθετώ πάει να πει καλώ κάποιον να δώσει λογαριασμό. Πρὸς ἄρχοντας λογοθετοῦντας τοὺς ὑπ᾿ αὐτοὺς, απευθύνει τον μύθο του ο Αίσωπος. Προς τους άρχοντες, δηλαδή, που ζητάν λογαριασμό απ’ τους ανθρώπους που εξουσιάζουν. Οπότε λογοθέτης ήταν ο λαμβάνων ή ελέγχων λογαριασμόν. Παλιότερα τα λογοθέσια ήταν τα λογιστικά κατάστιχα. Τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι, δεκάξι χρωστάς κύριε με τον φιπιά και τις κρατήσεις, συν δεκαπέντε τοις εκατόν, μείον τα επικουρικά, φέρε τα μαλλιοκέφαλά σου. Σιγά σιγά όμως, λογοθέσιον έγινε το υπουργείο. Εκεί που τηρούνταν οι λογαριασμοί – κατ’ επέκτασιν, εκεί που ασκείτο διοίκηση. Εξ ου και το μεγαλοαξίωμα στη Μεγάλη Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Παρά τοις καθ’ ημάς Ρωμαίοις, ο...

Ανάργυροι

Θρησκεία δεν είναι να εφευρίσκεις θεούς και δαίμονες. Ή να επινοείς στοιχεία και στοιχειά. Να κατεβάζεις καταλόγους τι πρέπει, τι δεν πρέπει. Κεραυνούς και σημεία και τέρατα. Δεν είναι να γεννάς παραμύθια. Είναι δι’ αυτών να επιχειρείς να οργανώσεις το προ τού λόγου είναι. Την πιο βαθιά ρίζα. Εκείνο που βρίσκεται στην ψυχή πριν. Πριν απ ’  όλα. Που παραμένει υποκάτω. Να συνδέεις εκείνο και τώρα σε σώμα νοηματοδοτούμενο. Με τρόπο που να ελπίζεις ότι αυτή τη φορά θα οδηγηθείς κοντύτερα σ’ αυτό που δεν είναι για σένα. Που ποτέ δε θα δεις. Δίδυμος θα πει δις δύο. Είναι μια ποιητική υπερβολή. Σα να λέμε διπλός ομού. Δις διπλός. Ἰοχέαιρα παρθένος χερὶ διδύμᾳ – με τα δυο της τα χέρια η τοξεύτρα παρθένα, λέει ο Πίνδαρος. Ἦλθον ἐς δόμους [...] λέοντες Ἕλλανες δύο διδύμω – δίδυμα λιοντάρια δυο Έλληνες μπήκαν στο σπίτι, γράφει ο Ευριπίδης. Διδύμοις αὐλοῖσιν – με δίδυμους αυλούς, τραγουδά ο Θεόκριτος. Σε δυϊκό άριθμό ασφαλώς, γιατί άλλο ο ένας, άλλο οι πολλοί, κι άλλη οντότητα οι δύο: πλεῖστοι...