typographos

Αποτομή. Είναι η απότμηση. Η αποκοπή. Να κόψεις και να αποσπάσεις τμήμα ενός συνόλου. Από και τέμνω. Από και κόπτω. Από και σπω. Σπάζω. Την κεφαλή τού περιπλανώμενου κήρυκα, ας πούμε. Γιατί τέτοιος ήταν αυτός. Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ. Δεν ακούτε; Ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου! Ετοιμάστε το δρόμο να ’ρθεί αυτό που έρχεται! Η εκπλήρωση των προφητειών του Ησαΐα και του Μαλαχία. Ο αγγελιαφόρος. Ο ερημίτης. Με την τρίχινη περιβολή από καμήλα και τη ζώνη από δέρμα ζώου. Που ζούσε με ακρίδες και αγριόμελο. Συνομήλικοι και κοντοσυγγενήδες με τον Ερχόμενο. Έτσι λέει ο Λουκάς. Του Ιωάννη η μάνα, η Ελισάβετ, ήταν κόρη τής Σοβή. Κι Εκεινού η μάνα, η Μαρία, ήταν κόρη τής Άννας. Ε, η Σοβή και η Άννα, οι δυο γιαγιάδες τους δηλαδή από μάνα, ήσαν αδερφάδες, κόρες και οι δύο του Ματθάν, της φυλής του Λευί. Της φυλής των ιερέων, δηλαδή. Σημαντικό; Βέβαια! Στους Εβραίους η φυλετική καταγωγή είναι η μάνα – όχι ο πατέρας. Και ἐγένετο Ἰωάννης βαπτίζων ἐν τῇ ἐρήμῳ καὶ κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρ...

Η Φέη. Καθώς ενημερώνεται ότι χθες ήταν η παγκόσμια μέρα του σκύλου. Αφού μας άκουσε προσεκτικά και φάνηκε να κατανοεί τα πάντα, έμεινε για μια στιγμή συλλογισμένη. Τι ’ναι ρε Φέη; ρώτησα. Με κοίταξε με τις ματάρες της. Τι ’ναι σκύλος; είπε.

Θέμα, θέματος, θέματι. Τα θέματα, των θεμάτων. Από το τίθημι . Βάζω, δηλαδή. Τοποθετώ. Η πρώτη του σημασία ήταν η κατάθεση. Αυτή που γινόταν πάνω στο τραπέζι του αργυραμοιβού. Κατετίθεντο τα μπικικίνια και ξεκινούσε η διαπραγμάτευση επί υγιούς βάσεως. Αργότερα θέμα έγινε εκεί που έβαζες κάτι – θήκη ήταν αυτό, τοποθεσία, μέρος, τάφος  –  κάτι απ’ αυτά. Κι ύστερα το αθλοθέτημα, το βραβείο. Υλικό ή πνευματικό. Για να φθάσουμε σήμερα στο θέμα ως βασικό περιεχόμενο, το θέμα της ομιλίας μας, το θέμα της αγωγής, το θέμα των εξετάσεων. Αλλά λίγο πριν από μας, κατά τον ελληνικό μεσαίωνα, θέμα ήταν το μέρος. Ο τόπος όπου έδρευε στρατιωτική δύναμη. Κι αργότερα, δύναμη ξεδύναμη, θέμα ονομάστηκε η περιφέρεια. Το Θέμα των Αρμενιακών , το Θέμα Καππαδοκίας , το Θέμα Δαλματίας , το Θέμα της Ελλάδος (Αθήνα, Λάρισα, Λαμία, Εύριπος, Δημητριάδα – κάτι σαν τη σημερινή Κεντρική Ελλάδα), το Θέμα Μακεδονίας , το Θέμα Θρακησίων , το Θέμα Σελευκείας , και πάει λέγοντας. Ώς και 33 μεγάλα Θέματα είχαν οι...

Εντάξει. Τα λέγαμε και χθες. Το ινδοευρωπαϊκό αμάρτυρο είναι το  * telə -. Που θα πει σηκώνω. Κυριολεκτικά και μεταφορικά. Αντέχω. Κι από κει ο τελαμών , του τελαμώνος, με το παραγωγικό τέρμα -μων. Με τον ίδιο τρόπο που από το τίθημι πάμε στο θη-μών κι από κει στη θημωνιά. Που ήταν, ο τελαμών, ο ιμάντας απ’ όπου προσδένεται το ξίφος ή η ασπίδα. Ο βαστηχτήρας. Απ’ όπου τ’ όνομα του μπαμπά τού Αίαντος του Τελαμωνίου , όπως λέγαμε. Ο Τελαμών , ο υιός του Αιακού και της Ενδαΐδος . Αν και, μιλώντας για ονόματα, τον Τάνταλο παραλείψαμε, τον βασιλιά της Φρυγίας : κατά πολλούς τον που φέρει, που κρατά, τον κομιστή, τον που υποφέρει. Και είπαμε κι όλας πως από την λέξη επιβιώνουν σήμερα η τελαμώνα, η ζώνη που φορά ο σημαιοφόρος στην παρέλαση και στηρίζει τη σημαία. Και η άλλη τελαμώνα , του στρατού, που είναι η ραμμένη ζώνη με τις φασκιωμένες γεμιστήρες με τις σφαίρες για το όπλο, αυτή που φοριέται στη μέση ή χιαστί στο στήθος. Τι δεν είπαμε; Μα, ότι το τάλαντο , που ήταν ο δίσκος της ζυ...

  Κουκλιά. Χαμόγελο σταθερό, ηθικόν ακμαίο. Επαγγελματισμός.

  Σκεφτικός ήταν. Κάθισε για λίγο. Όπως κι αν γυρνούσα την καρέκλα, γυρνούσε και με κοίταζε. Τι να 'βλεπε; Τρέχα γύρευε. Ότι τον κοίταζα, το 'βλεπε; Ποιος ξέρει. Στο τέλος το αποφάσισε και... φρραπ! Πήγε στις δουλειές του. Ο Σταμάτης.

  Θησείον Thesseion XII

Βριτόμαρτις λεγόταν η αρχαία θεά των Κεφαλλάνων —ή Κεφαλλήνων— του Ομήρου. Ας ήσαν Λέλεγες αυτοί – αυτή ήταν από την Κρήτη. Θεά των βουνών και του κυνηγιού, που συχνά μπερδευόταν με την Άρτεμη και την Αφαία. Την συσχετίζουν με τη θεά - μητέρα των Μινωιτών. Κι ο Γάιος Ιούλιος Σολίνος, ο γραμματικός του τρίτου αιώνα, γράφει πως Βριτόμαρτις είναι κρητικά και πάει να πει virgo dulcis. Γλυκεία παρθένος. Της Βριτομάρτιδος τα χρόνια πέρασαν και φύγαν. Νερό κύλησε στ’ αυλάκι κι ό κόσμος έγινε αλλιώς. Εγκαταλείπει όμως ποτέ η θεά τους ανθρώπους της; Δε γίνονται αυτά. Ήρθανε στη θέση της κι εγκαταστάθηκαν δυο Παναγιές. Η Γραβαλιώτισσα και η Λαγκουβαρδιώτισσα. Δυο γλυκιές παρθένες. Βλέπουσες. Φρουρές και προστάτιδες. Η Γραβαλιώτισσα πήγε κι εκάθισε στην Πάστρα, χαμηλά, στους πρόποδες του Αίνου. Πώς τώρα να κάμει να φανερωθεί στους ανθρώπους; Πάει και μπλέκεται στο γράβαλο, δηλαδή στην τσουγκράνα ενός υπηρέτη του άρχοντα του νησιού, του Κόντε Λιανού. Ήταν βλέπεις αρχές Αυγούστου και οι εργάτες...

Αντίθετα απ’ ό,τι θα υπέθετε κανείς, οι Ιάπωνες μιλούν μια γλώσσα που απολύτως καμία σχέση δεν έχει με τα κινέζικα ή άλλες σινοθιβετικές γλώσσες. Μιλούν ιαπωνικά. Σκέτο. Γλώσσα συγκολλητική που ανήκει στην ιαπωνική γλωσσική οικογένεια, μαζί με τις ριουκιουανές γλώσσες, αυτές που ομιλούνται στα Νησιά Ριουκίου. Πώς γράφεται, η γλώσσα αυτή; Εδώ μάς θέλω. Γράφεται με πολλών ειδών γραφές, και μάλιστα με όλες μαζί. Μία από αυτές είναι τα Κάντζι. Θα πει «Χάντζικα», αν μας επιτραπεί ένας εξελληνισμός, δηλαδή τα γράμματα των Χαν της Κίνας. Γράμματα που έφθαναν στην Ιαπωνία σε έγγραφα, σφραγίδες και νομίσματα από την αχανή γειτονική Αυτοκρατορία. Είναι ένα λογογραφικό σύστημα, δηλαδή γράμματα - σχέδια. Αφαιρετικές αναπαραστάσεις που πια δεν παραπέμπουν άμεσα στην αρχική εικόνα. Ιδεογράμματα. Όπως τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά κι όπως τα λογογράμματα της Γραμμικής Α. Αν και παρμένα από τα κινεζικά, στα ιαπωνικά τα κάντζι δεν έχουν πάντα ούτε τον ήχο, ούτε το νόημα που έχουν στα κινεζικά. Έχει απομείν...

 

  Είναι το ορατό αεριώδες μέρος που απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια μιας καύσης, δηλαδή μιας φωτιάς. Είναι μια υψηλή εξωθερμική χημική αντίδραση, δηλαδή αντίδραση που απελευθερώνει ενέργεια. Στην περίπτωση της φλόγας, με τη μορφή θερμότητας και φωτός. Φλοξ, φλογός στα αρχ. ελληνικά και flamma στα λατινικά. Flamma ιταλικά, flamme γαλλικά, llama ισπανικά και chama πορτογαλλικά, flacără ρουμάνικα, fflam ουαλλικά, flamme δανέζικα, flamma σουηδικά, vlam ολλανδικά. Flakë αλβανικά και δανεισμένο fjamma στα μαλτέζικα. Flamme στα παλαιότερα και flame στα σημερινά αγγλικά, και Flamme στα γερμανικά. Plamen στα τσέχικα, пламен (πλάμεν) στα σέρβικα, και płomień στα πολωνικά. Пламя (πλάμια) ρώσικα, και пламък (πλάμ[α]κ) βουλγάρικα. Η καταστολή της επέρχεται μόνον δι' αποπνιγμού. Είτε δηλαδή δια της διακοπής της παροχής του καυσίμου, ή με την κατάλληλη κάλυψη της φλόγας. Είτε βεβαίως εκ της εξαντλήσεως της καύσιμης ύλης. ------------------------------------- Φωτο: Χθες βράδυ. Θρακομακεδόνες και ...

Τη δόξα μου δεν είναι που βλέπω; Φυσικά. Τη δόκ-σα. Αυτό που δοκώ. Απ’ ό,τι υπάρχει, προσλαμβάνω ό,τι μου επιτρέπει το εύρος της προσληπτικότητας των αισθητηρίων μου. Ό,τι όργανα διαθέτω, αυτό παίρνω. Κι απ’ αυτό, αντιλαμβάνομαι ό,τι μου επιτρέπει η εμπειρία μου. Άρα αυτό που βλέπω είναι η γνώμη μου απ’ αυτό που υπάρχει. Όχι; Βλέπω από το ιώδες ώς το κόκκινο[1]. Υπέρυθρα και υπεριώδη δεν τα βλέπω, έτσι δεν είναι; Κι ακούω συγκεκριμένο εύρος ηχητικού κύματος[2]. Τα υπόλοιπα είναι υπόηχοι και υπέρηχοι που δεν ακούω. Τ’ ακούει όμως ο Ηλίας, ο σκύλος μου. Ώς και τρεις φορές περισσότερο από μένα[3]. Τι μουσική θα γράφαμε αν ακούγαμε όπως ακούει ο σκύλος μας; Πώς θα ζωγραφίζαμε αν βλέπαμε ό,τι βλέπει η κουκουβάγια; Τι χρώματα θα φτιάχναμε και πώς θα τα απλώναμε στον καμβά; Πώς θα μύριζαν αυτά τα χρώματα, αν μπορούσα να μυρίσω όπως μυρίζει ο γάτος μου; Θα επρόκειτο για ένα άλλο σύμπαν, σωστά; Αλλά πάλι, όχι ακριβώς: το σύμπαν ουδόλως θα είχε αλλάξει. Θα είχε αλλάξει μόνο το εύρος της δικής μο...

Σπρέι. Που εκτοξεύεται διασκορπισμένο. Από το αγγλικό spray, από το μέσο ολλανδικό sprayen, από το πρωτογερμανικό *sprewjan, από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *sper-. Που θα πει σκορπίζω, σπέρνω. Απ' όπου και τα δικά μας, το αρχαίο σπείρω (*σπέρjω), κι ύστερα σπέρνω, σπέρμα, σπορά, σπόρος, σπαρτά, καθώς και το αγγλικό spread, σκορπίζω. Σπρέι πιπεριού, σπρέι μαλλιών, σπρέι σμάλτου, σπρέι προσώπου – δε θα τελειώσουμε. Κι άμα είναι σπρέι μπογιάς, το πράγμα μπορεί να πάρει ενδιαφέρουσες αποχρώσεις.

Στα ψηλά τα παραθύρια, του νόμου τα παράθυρα, και τα παράθυρα των καναλιών. Στο παραθύρι στέκοσουν. Μη κύπτετε από το παράθυρο – προσλήφθηκε απ' το παράθυρο! Άνοιξε λίγο το παράθυρο! Παράθυρο στον κόσμο και παράθυρο ευκαιρίας. Και παραθυρικό περιβάλλον. Μια Σμυρνιά στο παραθύρι! στο στενό το παραθύρι που φωτίζει με κερί! Άνοιξ' το παραθύρι σου ξανθέ βασιλικέ μου! Έβγα στο παραθύρι κρυφά απ' τη μάνα σου, και κάνε πως ποτίζεις τη μαντζουράνα σου. (κλικ ν' ανοίξει το παράθυρο να φανεί το παραθύρι) 😊