Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Σείκιλος



Μοιράζεται μαζί μας στη «Δόξα του Ετερόκλητου» ο φίλος Δημήτρης Φύσσας μια πολύ ενδιαφέρουσα εκτέλεση της μουσικής τού επιγράμματος του Σείκιλου που βρέθηκε χαραγμένο σε επιτύμβια στήλη στο σημερινό Αϊντίνι της Τουρκίας και που θεωρείται το αρχαιότερο σωζόμενο έργο ελληνικής μουσικής.

Είναι της Ισλανδής συνθέτριας και τσελίστριας Gyða Valtýsdóttir από το άλμπουμ της «Epicycle». Κιθάρα ο Shahzad Ismaily, ντραμς ο Julian Sartorius και φωνές η Kristín Anna Valtýsdóttir και η Ásthildur Valtýsdætur, αδελφές της Gyða.

Περί ονομάτων λοιπόν, (αφού για ευκολία του αναγνώστη απλοποιήθηκαν οι γραφές τους) και εις περαιτέρω Δόξαν του Ετερόκλητου του Δημήτρη:

Στα Ισλανδικά τα επώνυμα δεν είναι μόνο δηλωτικά πατρός (πατέρας Γιάννης – γιος Γιαννόπουλος, Γιαννίδης, Ιωάννου – δηλαδή ο γιος του Γιάννη κ.λπ.), αλλά και μητρός: Gyda Valtysdottir θα πει «Gyda η κόρη της Valty».

Και μάλιστα δεν περνούν από γενιά σε γενιά. Το επώνυμο της κόρης της Gyda, δε θα είναι Valtysdottir όπως και της μάνας της αλλά Gydasdottir που θα πει «η κόρη της Gyda». Μάνα και κόρη θα 'χουν διαφορετικό επώνυμο γιατί το μικρό όνομα της μάνας της καθεμιάς είναι διαφορετικό.

Το ίδιο και στ' αγόρια: το επώνυμο του γιου του Kristjan Einarsson δε θα είναι Einarsson αλλά Kristjansson. Και της κόρης του θα είναι Kristjansdottir.

Ναι. Από τόσο μακρινή χώρα είναι η Gyda και οι αδελφές της, η Kristin Anna και η Asthildur, που, σημάδι ότι έχουν την ίδια μάνα, έχουν κοινό επώνυμο. Αγάπησαν το έργο του Σείκιλου και το περιέλαβαν σε άλμπουμ που ονόμασαν «Επίκυκλος».

Στον «Επίκυκλο» της Valtysdottir, κιθάρα παίζει ο Shahzad Ismaily. Νεοϋορκέζος, γιος Πακιστανών μεταναστών. Το αραβικό όνομά του θα πει «μέλος της Ισμαΐλιας σέχτας». Και κρουστά ο Julian Sartorius. Από του Ιουλιανό και τον Ιούλιο. Και από τον Ράπτη ή Ραπτικό. Όνομα προφανώς λατινικό, ποιος ξέρει όμως από ποια χώρα. Τέτοια ονόματα βρίσκει κανείς από τη Σουηδία και την Ολλανδία ώς τη Γερμανία.

Μιλώντας για καταγωγές, και για να φύγουμε από τον «Επίκυκλο»: από τα μέρη του Σείκιλου, από το Αϊδίνι δηλαδή, είναι προφανές ότι καταγόταν κάποιος πρόγονος του Κώστα Αϊδινίου, διεθνούς ποδοσφαιριστή του Ηρακλή και του Ολυμπιακού, εβδομηντάρη σήμερα, γεννημένου στη Φλώρινα. Εδώ το επώνυμο περνούσε από πατέρα σε γιο, παράδοση που συνεχιζόταν μέχρι πριν λίγα χρόνια. Η γραμμή θα κοβόταν μόνο με τον γάμο κάποιας κόρης Αϊδινίου.

Όσο για τον Φρύγιο Τρόπο του Σείκιλου, αυτός είναι ένας από ένα σύστημα οκτώ κλιμάκων (τρόπων) στις οποίες αναφέρεται ο Αριστόξενος ο Ταραντίνος, μαθητής του Αριστοτέλη και συγγραφέας των «Αρμονικών στοιχείων», βασικής πηγής των γνώσεών μας περί την Αρχαία Ελληνική μουσική. Τα ονόματά τους, Δώριος και Υποδώριος, Φρύγιος και Υποφρύγιος, Λύδιος, Υπολύδιος, Μιξολύδιος και Υπομιξολύδιος, δεν είναι του Αριστόξενου. Θεωρήθηκε ότι τα έδωσε ο Άγιος Αμβρόσιος, κατά κόσμον Aurelius Ambrosius, επίσκοπος των Μεδιολάνων, δηλαδή του Μιλάνου, ένας από τους Πατέρες της χριστιανικής εκκλησίας. Και υμνογράφος και μουσικός.

Μικρός δεν είναι ο κόσμος;



Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Αθήναι

Φαντάσου έχεις, λέει, μια γλώσσα, ωραία και καλή, και τη μιλάς σ’ ένα μικρό χωργιό που διατηρείς κάπου σε μια εύκρατη περιοχή τού κόσμου. Δεντράκια, ποταμάκια, αμπελάκια, κι έναν Παρθενώνα να σου βρίσκεται. Και φαντάσου ότι πας καλά, οι δουλειές, τα παιδιά, ψωνίζει ο κόσμος, κάτι μοντελάκια που θα γίνουν παγκοσμίως ανάρπαστα εις το διηνεκές, έλα όμως που οι καιροί αλλάζουν, χωργιό με χωργιό τα τσουγκρίζετε, δε βρίσκετε άκρη, ο κόσμος σας είναι πολύ μικρός, γινόστε μπάχαλο, και νάσου εμφανίζεται ένα πιο ρωμαλέο χωργιό και πιο φρέσκο, κάπου στον Βορρά, άλλο πολίτευμα, πιο ορεξάτο απ’ το δικό σου, ανανεωμένο, και σας βάνει σε σειρά, άλλο πνεύμα, μιλάει τη γλώσσα σου, τη βρίσκει πολύ γκιουζέλ και πολύ αποτελεσματική, παίρνει και μερικούς από τους πιο καλούς σου για δασκάλους των παιδιών του, και το καζάνι αρχινάει να κοχλάζει. Ίδιο προϊόν, ίδια μοντελάκια, άλλο μάρκετινγκ. Άλλες τακτικές πωλήσεων. Κι ενώ έτσι έχουν τα πράματα, αίφνης μια Κυριακή και μια γιορτή, μια πίσημον ημέρα, ένας τύπο...

Λιμήν

Лиман. Διαβάζεται λιμάν. Και θα πει λιμάνι – τι άλλο να πει. Αλλά μια στιγμή. Δεν είναι απ’ τα ελληνικά. Είναι απ’ τα τούρκικα. Βαστιέσαι; Βαστήξου: τα ρώσικα δεν την πήραν τη λεξούλα από τα ελληνικά, γιατί και τα ελληνικά από τα τούρκικα την έχουν πάρει. Ξαναβαστήξου. Υπήρχε μια αρχαία λεξούλα, λειμών. Ελληνικά. Το υγρό λιβάδι. Και καθώς οι λεξούλες ταξιδεύουν και μιλάν για πράγματα που μεταξύ τους μοιάζουν, λειμών σήμαινε κι εκείνο το άλλο το υγρό και ζεστό και φιλόξενο πράμα που ξέρεις. Συνεννοηθήκαμε; Μπράβο. Αυτό εκτιμώ σε σένα: την αντιληπτικότητά σου. Και ταξίδευε που λες η λεξούλα, τι ευλείμων – με ωραία παχιά λιβάδια, τι λειμώνιος – ο του λιβαδιού, τι λειμακίδες – οι νύμφες αυτών των υγρών και ζεστών μερών, αυτές που σου παίρνουν τη μιλιά και μένεις ευσεβής μεν, άλαλος δε. Τέλος πάντων, μην τα πολυλογούμε, αυτό το καταφύγιο, ο λειμών, κάνει μια παφ και τραβάει μια μετάπτωση, ένα άμπλαουτ που λένε οι γλωσσοτέτοιοι, και τσουπ, προκύπτει ο λιμήν, να σε περικλείει και να σε προστα...

Ἡ μαμμὴ καὶ οἱ Νεράιδες

  Ἡ μαμμὴ καὶ οἱ Νεράιδες. Νικολάου Γ. Πολίτου: Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του Ελληνικού λαού. Εκδόσεις «Ιστορική Έρευνα». Τηλ. 3637.570 και 3629.498. Αφηγείται ο Κώστας Παπαλέξης.