חָרַב

Καταστρέφομαι. Ερειπώνομαι. Υφίσταμαι όλεθρο. Δηώνομαι. Καταρρέω.

Έχουν λέξη γι’ αυτό οι σημιτικές γλώσσες. חָרַב στα εβραϊκά και خَرِبَ στα αραβικά. Το θέμα h-r-v. Χαράβ, λένε εβραϊκά και χάραμπ αραβικά.

Κι από κει, חֶרֶב στα εβραϊκά. Χέρεβ. Θηλυκό. Το ξίφος. Με το οποίο σχετίζεται —έτσι υποστηρίζεται— και η ελληνική ἅρπη. Δρεπανοειδές ξίφος. Αλλά και δρεπάνι. Γράφει για τον θερισμό ο Ησίοδος στο Ἔργα καὶ Ἡμέραι: ότε δὴ σκάφος οὐκέτι οἰνέων, ἀλλ᾽ ἅρπας τε χαρασσέμεναι καὶ δμῶας ἐγείρειν. Τότε λοιπόν μη σκάβεις πια τα αμπέλια, μόνο τα δρεπάνια ακόνιζε και τους δούλους ξεσήκωνε.

Αλλά πριν απ’ όλα αυτά και το χουρριτικό hurubbi. Ξίφος κι αυτό. Με τα συμφωνογράμματα του ουγκαριτικού αμπτζάντ, του προδρόμου του φοινικικού, του εβραϊκού και του αραβικού.

Hurrubi, που άλλοι προτείνουν ότι συνδέεται με το σανσκριτικό कृपाण, krapna, και την ινδοευρωπαϊκή ρίζα *korp-, απ’ όπου και το λατινικό carpō, τραβώ, μαδώ, θερίζω. Καθώς και το ελληνικό καρπός, αλλά και το κείρω, κόβω. Κείρομαι, εκάρην. Και κουρείο.

Και κρώπιον. Ή κρώβιον. Δρέπανον, δηλαδή. Θέριστρον. Αλλά και αξίνα δίστομη. Γιατί από κει που λές καρπός, λες και σκέπαρνος. Πολύ θέλει;

Και θα μπορούσε κάλλιστα αυτή η ρίζα, το σημιτικό h-r-v που σχετίζεται —αν σχετίζεται— με το ινδοευρωπαϊκό *korp- και (s)ker- να σχετίζεται και με το δασυνόμενο ῥάμφος. Ή να γίνει ῥομφαία. Μεγάλο δίστομο σπαθί.

Ξίφος τρομερό. Όταν ο Λεύκιος Αιμίλιος Παύλος, ο Μακεδονικός, στελνόταν από τη Σύγκλητο το 168 π.Χ. να αντιμετωπίσει τον Περσέα τών Μακεδόνων, αὐτοῦ δ’ ὅμως πρὸ τῆς Πύδνης ὑπομένοντα πειρᾶσθαι μάχης ἀναγκαῖον ἦν. Έκατσε τα σκέφθηκε, τα ζύγισε, και το τόλμησε. Το σύνθημα δόθηκε, κι άρχισαν οι αλαλαγμοί. Και η κλαγγή.

Γράφει ο Πλούταρχος: πρῶτοι δ’ οἱ Θρᾷκες ἐχώρουν, ὧν μάλιστά φησιν ἐκπλαγῆναι τὴν ὄψιν, ἄνδρες ὑψηλοὶ τὰ σώματα, λευκῷ καὶ περιλάμποντι θυρεῶν καὶ περικνημίδων ὁπλισμῷ μέλανας ὑπενδεδυμένοι χιτῶνας, ὀρθὰς δὲ ῥομφαίας βαρυσιδήρους ἀπὸ τῶν δεξιῶν ὤμων ἐπισείοντες.

Ήταν το πρώτο πράγμα που είδε. Τους Θράκες. Κάτι θηρία ως εκεί πάνω. Με μαύρους χιτώνες και με όρθιες τις ρομφαίες τους, τις βαρυσιδηρές, σείοντάς τες στο δεξί τους.

Ποιος ξέρει τι είδε ο Συμεών ο Δίκαιος, όταν μαζί με την Άννα, την Προφήτιδα, υπάντησαν τη μάνα που ήρθε για τα σαράντα. Πήρε στην αγκαλιά του το παιδί.

Καὶ σοῦ δὲ αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία, ὅπως ἂν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοί.

Έτσι της είπε.