Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Νέφη



Το διάστημα είναι γεμάτο από δαύτα. Διαστρικά σύννεφα σκόνης και ιονισμένων αερίων. Νεφελώματα. Από τα οποία γεννιώνται ήλιοι: το νεφέλωμα καταρρέει από την ίδια τη βαρύτητά του, συρρικνώνεται και γίνεται περιστρεφόμενος δίσκος. Και το κέντρο παίρνει φωτιά και εμφανίζεται νέο άστρο λαμπρό: ο πρωταστέρας.

Συννεφιασμένη Κυριακή, μοιάζεις με την καρδιά μου.

Παλιότερα, πριν από τον Χαμπλ, νομίζαμε ότι και οι γαλαξίες είναι νέφη. Ώσπου καταλάβαμε ότι, εντάξει, νέφη είναι, αλλά νέφη ήλιων. Άστρων. Γιγαντιαίων πολλές φορές. Που όμως βρίσκονται τόσο μακριά που φαίνονται όλα μαζί σαν φωτεινό σύννεφο.

Συννέφιασε, συννέφιασε, ψιλή βροχούλα έπιασε.

Σύννεφο και νέφος. Από το πρωτοϊνδοευρωπαϊκό *nebh–, απ’ όπου βγαίνει και το σανσκριτικό nábas. Κι έτσι είπαν νέφος στα ελληνικά και nebula στα λατινικά. Πρωτογερμανικό nebul. Εξ ου και οι Nibelungen, τα παιδιά της ομίχλης. Πατρωνυμικό από το *nebla– και nebul. Ομίχλη. Σκοτεινιά.

Nebbia η ομίχλη στα ιταλικά, και небо (νιέμπα) ο ουρανός στα ρώσικα. Και niebo στα πολωνέζικα και nebe στα τσέχικα. Nube το σύννεφο ισπανικά και nuvem στα πορτογαλέζικα.

Συννεφούλα, συννεφούλα, να γυρίσεις σου ζητώ, και τριγύρνα μ’ όσους θέλεις κάθε βράδυ.

Γεμάτοι νέφη και οι πλανήτες. Την αδελφή μας την Αφροδίτη δεν τη βλέπεις από το πυκνό νέφος θειικού οξέος που την περιβάλλει ολόκληρη. Πυκνό και βαρύ. Μη βρεθείς από κάτω – 92 ατμόσφαιρες. Ο Δίας πάλι είναι σύννεφο ο ίδιος. Δεν έχει στεριά. Ένας γίγαντας αερίων. Και ανάμεσα στις ζώνες τα αέρια που στροβιλίζονται γίνεται ο κακός χαμός, σπρωξίδι, τυφώνες – η μεγάλη κόκκινη κηλίδα του, γνωστή ήδη από τον 17ο αιώνα, είναι απλώς μια καταιγίδα. Που κρατάει αιώνες.

Νέφος και νεφέλη. Και Νεφέλες του Αριστοφάνη. 

Νέφος. Συμμάζωξη. Σμήνος. Αλλά και νεφελώδης καιρός και νεφελώδεις έννοιες, αξεκαθάριστες, ασαφείς. Σύννεφο η σφαλιάρα, σύννεφο η μ...κία, σύννεφο και οι κλήσεις τής τροχαίας. Νέφος το νέφος των πόλεων με την αιθαλομίχλη του, συννεφάκι τα τσίσα του μωρού και εκνέφωμα το πσσσουτ που κάνει το σπρέι.

Νεφεληγερέτης ο Δίας, νεφελοσκεπής ο καλυμμένος από σύννεφα, νεφογόνος αυτός που ευνοεί τον σχηματισμό νέφους, νεφελοβάμων ο εκτός πραγματικότητος, νεφελομαντεία να σε πω τα μελλούμενα από τα σύννεφα να σε πω. Κι αν τα δεδομένα είναι πάρα πολλά, τα αποθηκεύουμε στο σύννεφο (cloud). Ένα αχανές σύνολο συνδεδεμένων χώρων.

Θέλουμε το νέφος να είναι κακό; Κάνουμε αυτό που κάνουμε συχνά – χρησιμοποιούμε την τουρκική ρίζα: ντουμάνι το ’κανες το σπίτι στο τσιγάρο, αχαΐρευτε. Duman. Που στην πραγματικότητα καπνός θα πει, όχι σύννεφο.

Στη φωτογραφία ένα ταπεινό σύννεφο. Από δω ξεκίνησαν όλα. Αυτό είναι ένα νέφος υδρατμών. Νεράκι του θεού. Λεπτότατα σταγονίδια ή και παγοκρύσταλλοι – ποιος ξέρει. Αιωρείται στην ατμόσφαιρα, όχι πολύ ψηλά. Τα μελετάει η νεφολογία αυτά. Στρωματοσωρείτες, λέει. Δεν έχουν μεγάλο πάχος και δημιουργούνται, όταν έχει αυξημένη υγρασία, από ήπιες ανοδικές κινήσεις του αέρα. Τα παίρνει χαμπάρι ο ήλιος που δύει, τα φωτίζει από κάτι μεριές απρόσμενες, και γίνεται πανηγύρι.

Κι η καρδιά φεύγει και πετά.






Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Αθήναι

Φαντάσου έχεις, λέει, μια γλώσσα, ωραία και καλή, και τη μιλάς σ’ ένα μικρό χωργιό που διατηρείς κάπου σε μια εύκρατη περιοχή τού κόσμου. Δεντράκια, ποταμάκια, αμπελάκια, κι έναν Παρθενώνα να σου βρίσκεται. Και φαντάσου ότι πας καλά, οι δουλειές, τα παιδιά, ψωνίζει ο κόσμος, κάτι μοντελάκια που θα γίνουν παγκοσμίως ανάρπαστα εις το διηνεκές, έλα όμως που οι καιροί αλλάζουν, χωργιό με χωργιό τα τσουγκρίζετε, δε βρίσκετε άκρη, ο κόσμος σας είναι πολύ μικρός, γινόστε μπάχαλο, και νάσου εμφανίζεται ένα πιο ρωμαλέο χωργιό και πιο φρέσκο, κάπου στον Βορρά, άλλο πολίτευμα, πιο ορεξάτο απ’ το δικό σου, ανανεωμένο, και σας βάνει σε σειρά, άλλο πνεύμα, μιλάει τη γλώσσα σου, τη βρίσκει πολύ γκιουζέλ και πολύ αποτελεσματική, παίρνει και μερικούς από τους πιο καλούς σου για δασκάλους των παιδιών του, και το καζάνι αρχινάει να κοχλάζει. Ίδιο προϊόν, ίδια μοντελάκια, άλλο μάρκετινγκ. Άλλες τακτικές πωλήσεων. Κι ενώ έτσι έχουν τα πράματα, αίφνης μια Κυριακή και μια γιορτή, μια πίσημον ημέρα, ένας τύπο...

Λιμήν

Лиман. Διαβάζεται λιμάν. Και θα πει λιμάνι – τι άλλο να πει. Αλλά μια στιγμή. Δεν είναι απ’ τα ελληνικά. Είναι απ’ τα τούρκικα. Βαστιέσαι; Βαστήξου: τα ρώσικα δεν την πήραν τη λεξούλα από τα ελληνικά, γιατί και τα ελληνικά από τα τούρκικα την έχουν πάρει. Ξαναβαστήξου. Υπήρχε μια αρχαία λεξούλα, λειμών. Ελληνικά. Το υγρό λιβάδι. Και καθώς οι λεξούλες ταξιδεύουν και μιλάν για πράγματα που μεταξύ τους μοιάζουν, λειμών σήμαινε κι εκείνο το άλλο το υγρό και ζεστό και φιλόξενο πράμα που ξέρεις. Συνεννοηθήκαμε; Μπράβο. Αυτό εκτιμώ σε σένα: την αντιληπτικότητά σου. Και ταξίδευε που λες η λεξούλα, τι ευλείμων – με ωραία παχιά λιβάδια, τι λειμώνιος – ο του λιβαδιού, τι λειμακίδες – οι νύμφες αυτών των υγρών και ζεστών μερών, αυτές που σου παίρνουν τη μιλιά και μένεις ευσεβής μεν, άλαλος δε. Τέλος πάντων, μην τα πολυλογούμε, αυτό το καταφύγιο, ο λειμών, κάνει μια παφ και τραβάει μια μετάπτωση, ένα άμπλαουτ που λένε οι γλωσσοτέτοιοι, και τσουπ, προκύπτει ο λιμήν, να σε περικλείει και να σε προστα...

Ἡ μαμμὴ καὶ οἱ Νεράιδες

  Ἡ μαμμὴ καὶ οἱ Νεράιδες. Νικολάου Γ. Πολίτου: Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του Ελληνικού λαού. Εκδόσεις «Ιστορική Έρευνα». Τηλ. 3637.570 και 3629.498. Αφηγείται ο Κώστας Παπαλέξης.