Benito Urban

Μεγάλη εταιρεία. Mobiliario Urbano, Juegos Infantiles, Alumbrado Público, Tapas y Rejas, Contenedores. Μομπιλιάριο ουρμπάνο, επίπλωση πόλης, δηλαδή. Παγκάκια, τραπεζάκια, παρτεράκια και δεν συμμαζεύεται. Και παιδικά παιγνίδια. Χουέγος ινφαντίλες. Παιδικές χαρές. Δημόσιος φωτισμός, αλουμπράδο πούμπλικο – αυτό είναι εύκολο. Και καλύμματα και σχάρες για τα φρεάτια. Τάπας ι ρέχας. Και κοντενεδόρες. Δοχεία.

Αυτά διαθέτει η Μπενίτο Ουρμπάν. Εξοπλισμό πόλης. Έχει ας πούμε πιλόνας φλεξίμπλες. Εύκαμπτα κολωνάκια, που τα βάζεις για να μην παν από κει τ’ αυτοκίνητα, αλλά να μην παθαίνουν και ζημιά άμα πατήσουν κατά λάθος. Απάρκα μπιθικλέτας, παρκοτέτοια για ποδήλατα. Μπάντας ρεδουκτόρας δε βελοθιδάδ. Λωρίδες που μειώνουν την ταχύτητα. Αυτά τα σαμαράκια στο δρόμο που αν δεν κόψεις ταχύτητα, γκαπ τραντάζεται όλο το αμάξι να σπάσει. Ραδάρ πεδαγόχικο. Ναι, ραντάρ που μετράει και σου δείχνει πόσο τρέχεις και σε συνεφέρει, κύριε πας με τόσα, για πρόσεχε. Πιλόνας τελεσκόπικας, παρακαλώ. Αυτά τα κυλινδρικά κολονάκια που σηκωνοκατεβάζονται με τηλεκοντρόλ, να περνάν ή να μην περνάν τ’ αμάξια. Και κάθε είδους πιλόνας: φίχας, εξτραΐμπλες, σεμιφλεξίμπλες – γίνονται σαφείς οι άνθρωποι.

Από επίπλωση; Τι μπάνκος, παγκάκια, σε διάφορες συλλογές, τι παπελέρας, δοχεία απορριμμάτων, τι χαρδινέρας – εντάξει, μη μου πεις ότι δεν κατάλαβες ότι μιλάμε για ζαρντινιέρες! Κι από φωτισμό; Όλα τα καλά. Κον λα ούλτιμα τεκνολοχία. Λουμινάριας βιάλες, προγιεκτόρες, λουμινάριας ουρμπάνας, λουμινάριας κλάσικας, μιλάμε τα πάντα, πούντος δε λουθ, κολούμνας ρεσιδενθιάλες, κλάσικας ι γαλβανιθάδας, καλά, έχουν ένα Κτήριο Λοχίστικο Ιντελιχέντε θηριώδες, που καταλαμβάνει κουαρέντα μιλ μέτρος κουαδράδος. Ό,τι χρειαστείς θα το ’βρεις. Γκραν καπαθιδάδ προδουκτίβα, κοτζάμ κουάτρο θιέντος μιλ λουμινάριας ελ ούλτιμο άνιο!

Ο Θεοδόσιος ο Μέγας ήταν Ισπανός, ο βυζαντινός ο αυτοκράτωρ. Flavius Theodosius Augustus. Ο τελευταίος που βασίλεψε σε Ανατολή και Δύση – μετά απ’ αυτόν το δυτικό το μαγαζί διαλύθηκε. Πλακώθηκε με τους Γότθους, και μάλιστα όσο αυτός ήταν στην Ιταλία, οι Θεσσαλονικείς κάναν στάση και σκότωσαν τους στρατηγούς του στην πόλη και τους Γότθους τους μισθοφόρους του. Και καθώς τότε αυτές οι υποθέσεις αντιμετωπίζονταν με την δέουσα αβρότητα, ο Θεοδόσιος κατέσφαξε τους Θεσσαλονικείς στον Ιππόδρομο. Πρέπει να ’ταν Απρίλιος τού 390. Με τις εργασίες ανακατασκευής τού Τείχους της Θεσσαλονίκης κάπου στα μισά τους.

Ισπανός. Από την Hispania, που ήταν το ρωμαϊκό όνομα της Ιβηρικής Χερσονήσου. Αδύνατον να βρούμε γιατί και πώς η λέξη. Η πιο διαδεδομένη σκέψη είναι ότι πρόκειται για Καρχηδονιακά, άρα για Φοινικικά, δηλαδή για Χαναανικά, επομένως για Σημιτικά. Ομόρριζο τού ī shāpān, με καταγωγή από το εβραϊκό ī shāfān (אׅי שָׁפָן) που θα πει Γη του Ύρακος – ὕραξ είναι μικρό χορτοφάγο θηλαστικό της Αφρικής και της Νοτιοδυτικής Ασίας, σαν τρωκτικό ένα πράμα. Με κοντόχοντρο σώμα και κοντό λαιμό, όλο γούνα και με κοντή ουρά. Τριάντα ώς εβδομήντα πόντους όλο κι όλο.

Ισπανός. Εσπανιόλ. Εντάξει, ο Θεοδόσιος δε μπορεί να μιλούσε κάτι ισπανικό – παιδί από σπίτι, λατινικά θα μίλαγε, ίσως όχι του Πανεπιστημίου, αλλά λατινικά. Οι σύγχρονοι συντοπίτες του όμως μιλούσαν τα ύστερα δημώδη λατινικά, τα sermo vulgaris, αυτά απ' όπου προέκυψαν και τα ιταλικά, τα γαλλικά, τα πορτογαλικά και τα ρουμάνικα. Και πρώτα και καλύτερα, και πιο κοντινά, τα ισπανικά. Μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι μιλούν σήμερα τη γλώσσα, δεύτερη μητρική στον κόσμο μετά τα κινέζικα. Γλώσσα και με ντόπιες ρίζες, κανταβρικά, κελτιβηρικά και τέτοια, με το λατινικό σώμα που λέγαμε, με τα δάνειά της και από άλλες ρομανικές γλώσσες αλλά και από τα αραβικά, άντε, ρίχνεις και λίγα ψιλογοτθικά, το αφήνεις να δέσει, κι έχεις αυτό που μιλιέται σήμερα.

Γλώσσα που, από φωνολογική άποψη, είναι η κοντινότερη στα ελληνικά. Αυτές είναι οι εκπλήξεις. Γίνεται καμιά φορά. Συγγένισσες που εξελίσσονται μέσα σε διαφορετικά σόγια η κάθε μιά, αλλά που τυχαίνει να ακολουθήσουν παρόμοια μονοπάτια, ή μονοπάτια που φωνολογικά δίνουν παρόμοιο ηχητικό αποτέλεσμα. Καμία σχέση ως νόημα. Ίδιοι όμως ήχοι.

Μόνο ελληνικά και ισπανικά βρίσκει κανείς τα δ και θ με τον τρόπο που εκφέρονται από Έλληνες και Ισπανούς, μεδιθίνα και βελοθιδάδ, διαθέσιμος, παιδιόθεν και βοηθήθηκε. Κοινό το δασύ χ τού καχόν και των ρηχών. Στα ελληνικά έχουμε τομ bαρθενώνα και στα ισπανικά τημ bαρθελόνα. Αμαρίγιο και γιαγιά, ιντερογάντε και γάτα με πέταλα. Μπάνιο λέμε κι οι δύο, και φυσικά με ακριβώς την ίδια προφορά. Πίνια και βίνια εκείνοι, γένεια και χτένια εμείς. Λος άνιος και καπετάνιος. Τα πιο πολλά ρο μας είναι φτυστά, όπως στην παράδα και στο παράδειγμα. Ίδια ρ, ίδια δ. Για τα φωνήεντα μην πιάσουμε συζήτηση: α, ε, ι, ο, ου ελληνικά, a, e, i, o, u ισπανικά. Και τα προφέρουμε ακριβώς τα ίδια – η παραμικρή διαφορά, και δεν τα τραβάμε, ούτε μεις, ούτ’ εκείνοι. Αρκιτεκτούρα όπως πρωτεύουσα, να δυο λέξεις με όλα τα φωνήεντα, και τα πέντε. Τάλε κουάλε. Κι οι πιο κοινές καταλήξεις είναι ν και ς, και στις δυο γλώσσες. Ακθιόν και δυνατόν, αλγούν και πηδούν, ανδέν και αν δεν. Άνιος και κούκλος, κομπλεμεντάδας και συστάδας, αβενίδας κι ελληνίδας. Και το καλύτερο: και οι δυο γλώσσες για σ έχουν αυτό το μεσαίο, που δεν είναι ούτε παχύ, αλλά ούτε και ψιλό σφυριχτό, της άκρης των δοντιών. Είναι ανεβασμένο πιο μέσα στο στόμα και για την κατασκευή του συμμετέχει και η οροφή. Το σ τού λος ότρος και ότρας τρες, ολόιδιο με το δυστρόπως και αντιπροχτές.

Εντάξει. Είπαμε. Καμία νοηματική σχέση. Αν και ελληνικά και ρομανικές γλώσσες έχουν την ίδια μάνα, δεν τίθεται θέμα να κατανοούν οι μεν τους δε. Σε πιο τεχνικά όμως κείμενα, το πράμα αλλάζει. Γιατί, κάτι οι αρχαίες δοσοληψίες μεταξύ ελληνικών και λατινικών, κάτι τα ιταλογαλλοαγγλικούλια που καταλαβαίνουν άπαντες οι Έλληνες, κάτι, τέλος, ο ήχος της ισπανικής γλώσσας που τόσο εύκολα αποκωδικοποιείται από το ελληνικό αυτί, ε, τον πιάνεις τον Ισπανό από χιλιόμετρα. Πρεγούντα α νουέστρος εξπέρτος πορ λα λουμινάρια ουρμπάνα ο λουμινάρια κλάσικα κε μεχόρ ενκάχε εν του προγιέκτο. Ρωτήστε τους ειδικούς μας για τον φωτισμό πόλης και τον κλασικό φωτισμό που ταιριάζει καλύτερα στο έργο σας. Τι δεν κατάλαβες;

Ναι, πάλι για την Benito Urban μιλούσαμε. Μπενίτο, δηλαδή benedictus, ευλογημένος. Μαγαζί θηρίο. Φαμπρικάθιον, ιμπορτάθιον, εξπορτάθιον, κομερθιαλιθάθιον ι ντιστριμπουθιόν δε προδούκτος δε κονστρούκθιον εν χενεράλ, ι εσπεθιαλμέντε λος δε φουντίκθιον ι μεταλίκος δε τόδο τίπο.

Με κεντρικά γραφεία, οφιθίνας θεντράλες στη Μπαρθελόνα. Κι από κει μάς στέλνουν μαντεμένια καπάκια και σκεπάζονται τα φρεάτια έξω από τα Τείχη της Θεσσαλονίκης, μην πατήσουν οι ανθρώποι που περνάν από κει, μην τύχει και πέσουν μέσα και σπάσουν κάνα πόδι.

Τάπας ι ρέχας. Καπάκια και σχάρες. Κατάλαβες; Μια γλώσσα δρόμος.